Verslag van ons bezoek aan kasteel De Haar te Haarzuilens - november 2022

Op woensdag 23 en 24 november zijn wij met een groep van 64 personen op bezoek geweest bij en in kasteel De Haar te Haarzuilens. Nadat de auto’s waren geparkeerd was het een heerlijke wandeling naar het koetshuis van het kasteel. In het koetshuis werden wij door een charmante dame ontvangen en voorzien van koffie/thee of iets anders.
Rond één uur stond de lunch klaar en konden wij daar van genieten.

Aangesterkt gingen wij daarna naar het prachtige kasteel of de buiten opgezette kerstfair met heeeel veel kramen. Uiteraard was daar van alles te koop om de kerstdagen op te fleuren. Ook eten en drinken was ruim voldoende aanwezig, laten we dat nu net op hebben.
Om in dit prachtige kasteel te mogen komen was werkelijk geweldig, in welk een luxe leefde deze familie Van Zuylen / De Rothschild zo rond 1900.

Het kasteel is nu meer een museum geworden waar wij als Nederlanders van mogen genieten. Het is een aanrader om ook op een ander moment nog eens terug te gaan in het kasteel of in dat gebied een wandeling te maken. Een pareltje vanuit onze historie waar de bouwers dankbaar voor mogen zijn.

Toen het donker werd was de faire heel sfeervol en gingen we op een rustig plekje gewoon maar zitten om mensen te kijken en het moois in ons geheugen vast te leggen.

Woensdag 9 november een Dudokdag in Hilversum.

De deelnemers verzamelden zich in De Eendracht te Hilversum, voorheen het omroep café de Jonge Haan.

Onder leiding van 3 gidsen liepen drie groepen naar het Raadhuis. Ontworpen door Willem Marinus Dudok een Nederlandse architect en stedenbouwkundige. In 1915 maakte hij al plannen, maar pas in 1928 begon de bouw, wat later zijn hoogtepunt bleek te zijn. Elke gevel van het Raadhuis is asymmetrisch, imponerend en spannend door de verschillende massa’s te laten verspringen. Het Raadhuis doet aan de buitenkant kolossaal aan, maar is binnen intiem en kleurrijk te noemen. Het bijzondere horizontale effect wordt versterkt door de speciaal voor hem ontworpen langwerpige slanke gele steen, de schaduwvoeg en het ontbreken van regenwaterafvoeren. De afvoer zit achter het metselwerk. Tijdens de rondleiding bezochten de groepen o.a. de trouwzaal, burgerzaal, raadzaal en de werkkamer van Dudok.

De trouwzaal is voorzien van prachtig Carrara marmer met doorlopende beadering, gecombineerd met de rode stoelen naar ontwerp van Dudok zelf. Je vindt hier veel ebbenhout terug in de materialen. De zitting van de stoelen bestaat uit paardenhaar, wat een speciale glans geeft.

De burgerzaal is nog steeds in gebruik bij officiële gelegenheden. Ook hier wanden van het Italiaanse marmer. Sommige delen zijn helaas aangetast door verkeerd gebruik van een schoonmaakmiddel. Tegen de kopwanden staan de banken met wapens van de Gooise gemeenten, die de banken schonken bij de opening.

De raadzaal is gelegen aan de zuidzijde van het raadhuis (aan de vijverkant). Voor de raadzaal loopt een balkon met drie lampen, die alleen branden bij een raadsvergadering. Het college van B&W zit op een verhoging. Op de vloer en de tafels zien wij een patroon van een dambord terugkomen. De ruimtes tussen de ramen en de wand achter B&W zijn bespannen met groene stof en groene gordijnen, dit alles zorgt voor een goede akoestiek. Aan beide korte zijden van de zaal is zelfs een fluisterbank voor de fractieleden.

De akoestiek in de gangen van het Raadhuis is expres slecht. Dudok vond dat je door de gangen moest lopen en niet moest kletsen!

De werkkamer van Dudok fungeert nu als vergaderkamer. Maar voorheen stonden hier de tekentafels. Vanuit deze kamer keek Dudok op het enige ronde raam, dat zijn handtekening is in een gebouw van hem!

Sommige deelnemers beklommen de trappen van de toren. De toren is 48m hoog en er bevindt zich een carillon. Tijdens het bezoek werd er live gespeeld ook luidden de klokken wat een aanslag deed op het gehoor.

In 1989-1995 vond de restauratie van het Raadhuisplaats. Het geld kwam beschikbaar toen het Raadhuis een Rijksmonument werd. De oorspronkelijke bakstenen werden bijna allemaal vervangen. In het interieur is zoveel mogelijk authentieke meubilair teruggebracht en zijn alle kleuren weer hersteld.. Dudok probeerde tot zijn dood het Raadhuis te behouden zoals het door hem ontworpen was. Mede daardoor is het gebouw vrij gaaf behouden in de afgelopen eeuw.

Na de lunch in De Eendracht reed een touringcar ons door Hilversum om een aantal ontwerpen van Dudok te zien. Een kleine greep uit de langsgereden monumenten zijn: Beeld en geluid gebouw, het eerst viaduct van Dudok aan de Insulineweg, Noorderbegraafplaats, waar Dudok met zijn vrouw precies in het midden van deze begraafplaats ligt. Een bushalte met een knipoog naar de lijnen van Dudok. Het voormalige kleine groene politiepostgebouwtje. Dit gebouwtje verhuisde naar een ander deel in Hilversum en doet nu dienst als kapperszaak. Het pompgemaal en diverse woningbouwcomplexen. Hij ontwierp woonwijken volgens het tuindorp-principe. Dudok wilde de natuur in Hilversum behouden zodoende vindt je veel groen bij de woningen en in het straatbeeld terug. Dit trok veel internationale aandacht.

De eerste uitstap voor de groep was bij de Geraniumschool in de bloemenbuurt. De gids vertelde dat dit de eerste school was van Dudok. Het siermetselwerk is een typisch kenmerk van de Amsterdamse School. De entree verdeelt niet alleen het schoolgebouw in twee gelijke delen, maar ook het hele symmetrische opgezette woonwijk eromheen. De school deed eerst dienst als lagere school, daarna als lyceum en nu als appartementencomplex. Heel bijzonder en uniek aan de toren is dat aan alle vier de kanten een uurwerk te zien is. De bloemenbuurt ontwierp Dudok voor arbeiders, die in betaalbaar, mooi, goed en hygiënisch woningen konden wonen. Het was zijn eerste gemeentelijke complex. De groep vervolgd de wandeling naar de eerste openbare leeszaal in deze wijk. Een pad tussen de twee speelterreinen leidde naar het centrale poortgebouw met woningen op de begane grond en boven de leeszaal.

De buschauffeur reed via de smalle straten van Hilversum naar Zonnestraal. Ontworpen door Jan Duiker, Bernhard Bijvoet en Gerko Wiebenga. Als monument van licht, lucht en hoop is het van wereldklasse. Zonnestraal, het beroemde sanatorium voor o.a. diamantbewerkers met tuberculose. De patiënten verbleven er vanaf eind 1929 tot medio 1950. Ze bleven minstens een jaar! In het hoofdgebouw bevonden zich de onderzoeks- en operatieruimtes en de eetzaal. In de paviljoens waren de vleugels met individuele kamers waaruit je met bed en al op het balkon gereden werd. De genezing binnen het complex vulden men aan met verdere genezing en voorbereiding op terugkeer naar de maatschappij. Zo had men werkplaatsen waar een ander ambacht aangeleerd werd. Het complex is in fases gerestaureerd tot een hedendaags bedrijfsverzamelgebouw. Werken en sporten is hier een weldaad.

Rond 16 uur was de bus met de groep terug op de ’s Gravelandseweg waar afgesloten werd met een applaus voor de gidsen onder het genot van een drankje en een hapje.

Foto's: Alphons Steenmeijer